فایل اکسل تکنیک 5 چرا و یافتن علت ریشه ای مشکل – یافتن دلیل و ریشه مشکل

فایل اکسل تکنیک 5 چرا و یافتن علت ریشه ای مشکل – یافتن دلیل و ریشه مشکل برای شرکت ها و سازمان ها و یا حتی کارگاه ها امری بسیار ضروری و مهم است.

۵ چرا یک روش سؤال پرسی برای برای پی بردن به روابط علت و معلولی در مورد یک مسئله یا مشکل خاص است. هدف اصلی این روش، یافتن علت اصلی وقوع یک نقص یا مشکل است.

فایل اکسل تکنیک 5 چرا و یافتن علت ریشه ای مشکل – یافتن دلیل و ریشه مشکل

مثالی برای ۵ چرا

مثال پایین، یک پروسه ساده را نمایش می‌دهد.

• ماشین روشن نمی‌شود. (مسئله)

1. چرا؟ – شارژ باتری تمام شده. (چرای اول)
2. چرا؟ – دینام از کار افتاده است. (چرای دوم)
3. چرا؟ – نوار تسمه دینام پاره شده‌است. (چرای سوم)
4. چرا؟ – عمر مفید نوار تسمه دینام مدت هاست به پایان رسیده ولی تسمه تعویض نشده‌است. (چرای چهارم)
5. چرا؟ – ماشین طبق دستور العمل استاندارد و توصیه شده نگهداری نشده‌است. (چرای پنجم، یک دلیل ریشه‌ای)
6. چرا؟ – قطعات یدکی ماشین به علت عمر زیاد آن به راحتی یا اصلاً یافت نمی‌شود. (چرای ششم، نکته اختیاری)

• تعمیرات ماشین را با تکیه بر دستور العمل استاندارد از سر گرفته شود. (پاسخ احتمالی برای چرای پنجم)
• یک ماشین جدید خریداری شود. (پاسخ احتمالی برای چرای ششم)

پروسه پرسش سؤال برای این مسئله می‌تواند به چرای هفتم، هشتم یا بیشتر نیز ادامه پیدا کند، تعداد پنج سؤال برای این روش مطلق نیست و می‌توان تعداد سؤالات را طبق نیاز افزایش داد، ولی معمولاً ۵ سؤال برای یافتن علت اصلی کفایت می‌کند. نکته این روش در این است که سؤال‌کننده از فرضیات خود داری کند، و زنجیره علت‌ها در هر مرحله تا رسیدن به علت اصلی دنبال کند.

نکته جالب در این مسئله این است که پاسخ نهایی به یک پروسه اشاره می‌کند. این یکی از مهم‌ترین جنبه‌های تکنیک ۵ چرا است. علت اصلی باید به یک پروسه که درست کار نمی‌کند، یا اصلاً وجود ندارد اشاره کند.

تاریخچه

تکنیک پنج چرا توسط ساکی چی تویودا ابداع شد و سپس شرکت تویوتا هنگام ارزیابی عملکرد روش‌های ساختش از آن استفاده کرد. مدیر بخش تولیدات شرکت تویوتا می‌گوید: ” پایه و اساس نگرش علمی شرکت تویوتا، همین تکنیک ۵ چرا است. با استفاده از این چراها، نه تنها به علت اصلی مشکلات می‌رسیم بلکه راه حل هم بر ما آشکار می‌شود.”

منبع متن : ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

قالب اکسل 5 Whys یک ابزار طوفان فکری ساده است که می تواند به تیم ها با روش تحلیل علت ریشه ای کمک کند . در نتیجه، دلیل اصلی مشکلات را می یابد تا برای حل آنها اقدام کند.

فایل اکسل تکنیک 5 چرا و یافتن علت ریشه ای مشکل – یافتن دلیل و ریشه مشکل

علاوه بر این، پرسیدن 5 چرا، به تیم‌ها اجازه می‌دهد تا فراتر از پاسخ‌های واضح حرکت کنند و در مورد توضیحات یا علل کمتر واضح فکر کنند.

مزایای قالب اکسل 5 Whys عبارتند از:

• اولاً، قالب اکسل ساده است، یک فرآیند بسیار فنی و خاصی نیست و برای هم تیمی ها به راحتی قابل درک است.
• ثانیاً، به تیم ها کمک می کند تا رابطه بین علل ریشه ای مختلف یک مشکل را درک کنند.
• در نهایت، استفاده از قالب 5 چرا اکسل در مواجهه با مشکلات مربوط به عوامل انسانی مفید خواهد بود.

قالب 5 Whys Excel از دو بخش اصلی تشکیل شده است:

1. بخش داشبورد
2. بخش مشکل

بیایید نگاهی عمیق‌تر به بخش‌های اصلی این 5 الگوی چرایی اکسل داشته باشیم:

1. بخش داشبورد:

در واقع، داشبورد نمای کلی هر مجموعه مشکل را نشان می دهد. صفحات گسترده اکسل می توانند مشکلات را به طور جداگانه بر اساس اقدامات با استفاده از لیست کشویی روی نمودارها تجزیه و تحلیل کنند.

می توانید مشکلات، علل ریشه ای، راه حل ها، تعداد اقدامات انجام شده و وضعیت مجموعه هر مشکل را از جدول مشاهده کنید.

علاوه بر این، میانگین پیشرفت هر مشکل را از نمودارها و نوارهای واقع در سمت راست داشبورد پیگیری کنید. همچنین، شما می توانید پیشرفت همه مشکلات را به صورت ترکیبی دنبال کنید. نمودارها به طور خودکار هر تغییری را که در هر مجموعه مشکل ایجاد می کنید منعکس می کنند.

فایل اکسل تکنیک 5 چرا و یافتن علت ریشه ای مشکل – یافتن دلیل و ریشه مشکل

2. بخش مشکل:

در وهله اول، تحلیل با وارد کردن مشکل در قالب اکسل آغاز می شود. به طور منحصر به فرد، یک لیست کشویی در کنار محل مشکل وجود دارد که به شما امکان می دهد وضعیت مشکل را انتخاب کنید.

یعنی مراحل به ترتیب عملکرد فهرست می شوند و علت اصلی شناسایی می شود. به طور کلی، آخرین دلیل نوشته شده یک علت اصلی در نظر گرفته می شود و با رنگ آبی مشخص می شود.

علاوه بر این، در قسمت پایین صفحه، می توانید هر اقدام را برای راه حل مشاهده کنید: مسئول تعیین شده، تاریخ شروع / سررسید و سطح پیشرفت.

در نهایت می توانید وضعیت مشکل را در گوشه سمت راست بالای قالب اکسل تغییر دهید.

فایل اکسل تکنیک 5 چرا و یافتن علت ریشه ای مشکل – یافتن دلیل و ریشه مشکل

کاربر می تواند با وارد کردن مسئولیت، اولویت، تاریخ شروع، تاریخ سررسید و پیشرفت، اقدامات را از بخش “داشبورد” ردیابی کند.

5 خلاصه ویژگی های قالب Excel:

• لیست کشویی برای تجزیه و تحلیل اقدامات به طور جداگانه
• هم روی مک و هم روی ویندوز کار می کند
• سازگار با اکسل 2010 و نسخه های بعدی
• شامل هیچ کد VBA یا ماکرو نمی شود
• پرینت کامل آماده است
• یادداشت های اطلاعاتی گنجانده شده است
• آماده استفاده است. لازم نیست چیزی نصب کنید